Dom

Miedź, mosiądz, spiż – klasyka wśród stopów metali

Wśród mosiądzów wyróżniamy te do odlewów i do obróbki plastycznej. Używamy ich od stuleci. Przypuszcza się, że pierwszy raz mosiądz znalazł się w rękach ludzi już we początkowej fazie epoki żelaza w Indiach (naczynia miedziane i mosiężne). Nawet 2/5 zawartości tego stopu potrafi liczyć cynk. Mamy ścisłą klasyfikację mosiądzów typu plastycznego – dwuskładnikowe i ołowiowe oraz bezołowiowe wersje stopów wieloskładnikowych naczynia miedziane .

Brązy i spiże – jakie mają właściwościcoje wyróżnia?

Brąz jest określany jako stop miedzi, którego uzupełniającym składnikiem bywa cyna, krzem, glin i pozostałe pierwiastki, a nawet ich związki. Dodatkowy wkład powinien wynosić ponad 2 proc. całego stopu, dlatego można spotkać się z konkretnymi nazwami jak brąz krzemowy czy brąz berylowy. Uzbrojenie, ozdoby, grzebienie, misy uchodzące za miedziane w czasach przed nasza erą wykonywano z brązu cynowego. Brązy oznacza drobny skurcz odlewniczy, dzięki czemu można wytwarzać odlewy o skomplikowanych formach. Tak więc brązy rewelacyjnie nadają się do tworzenia pomników. Pozostałe istotne przymioty odlewów z brązu to wielka niewrażliwość, tak na zarysowania i działanie czasu, jak i na opady oraz skrajne temperatury. W wersji plastycznej brązy łatwo lutuje się i spawa; wykazują one sprężystość i nie korodują.

Czym różni się spiż od mosiądzu?

Tymczasem spiże to stopy miedzi z cyną, ołowiem i cynkiem – czasem zalicza się ten materiał do brązów. Mają one w sobie odrobinę więcej cyny niż w brązie cynowym. Dodatek ołowiu to 2-6%, a cynk 2-7% składu tego stopu. Tak samo doskonale jak brąz spiż znosi ścieranie i korodowanie. W starożytności uważano go za surowiec szczególnie odporny, dlatego wykonywano z niego miecze i sztylety. Wieki średnie znały dzwony ze spiżu, a następnie przez kilka wieków wciąż nie było bardziej dopasowanego materiału na działa. W czasach wojen często zajmowano dzwony, by przerabiać je na działa. Obecnie spiż ceniony jest przede wszytskim w środowisku rzeźbiarzy, stosuje się go do tworzenia elementów dekoracyjnych.